Trending
समुद्री सतहबाट ३ हजार २ सय ९५ मिटर उचाइमा रहेको जलजला करिब ४७ हेक्टर क्षेत्रफलमा फैलिएको घाँसे मैदान क्षेत्रको रूपमा चिनिन्छ ।
जलजलाको पुरानो नाम ‘गामा’लेक हो । घाँसे मैदान, दलदले जमिन क्षेत्रमा पानी जम्ने र खुट्टाले टेकेपछि टेकेको ठाउँ वरपर जमिन हल्लिने भएकाले दलदलेबाट जलजला भएको हुनसक्ने स्थानीय जानकारहरू बताउँछन् ।
भामा गुफाबाट १२ भाइ बराह र २२ बहिनी बज्यू उत्पत्ति भई नेपालको विभिन्न स्थानमा गएर बसोबास गरेको भन्ने धार्मिक कथन अनुसार भामा गुफालाई स्थानीयहरूले बराहको उत्पत्ति स्थल भनेर मान्ने गर्दछन् ।
जलजलामा अवस्थित बराह मन्दिर र भामा गुफा रोल्पाको मात्र नभई अन्य छिमेकी जिल्ला रुकुम, सल्यान, दाङ, प्युठान, बागलुङ, अर्घाखाँची, सुर्खेत बाँके, बर्दिया लगायतका जिल्लावासीहरूको आस्थाको केन्द्र मानिन्छ ।
वैशाख पूर्णिमा, जेठ पूर्णिमा र श्रावण पूर्णिमा गरी वर्षको तीन पटक बराह देवता पुज्ने मेला लाग्छ । श्रद्धालुहरूले सयौँ भेडा र कुखुराको बली दिने गर्दछन् । धार्मिक स्थलको पूजापाठ दर्शन गरेपछि मनोकाङ्क्षा पूरा हुने र सन्तानको लाभ हुने जनविश्वास रहिआएको छ भने मंसिर महिनामा कुल देवताको पूजा गर्दा बराह देवताको पनि पूजा गर्ने गरिन्छ ।
जलजलामा करिब १४ प्रजातीका गुराँस फुल्दा इन्द्रेणीझैँ वनपाखा देख्न सकिन्छ । हिउँदको समयमा जलजला क्षेत्रलाई हिउँले ढाकेर सेताम्मे बनाएको हुन्छ । ३ हजार मिटर भन्दा उच्च स्थानका लेकहरूमा जेठ असारमा फुलिरहने फूललाई स्थानीयले चिमाली र बुकी फूल भन्दछन् । उच्च पहाडी क्षेत्रमा पाइने धेरै प्रकारका घाँसे प्रजातीका फूलहरू फुल्दा साउन–भदौ महिनामा यहाँका क्षेत्रहरू अत्यन्तै मनमोहक देखिन्छन् ।
जलजला क्षेत्रमा घोरल, थार, रतुवा, हरिण, बँदेल, चितुवा, भालु र दुर्लभ रेड पाण्डा लगायत जङ्गली जनावरहरू पाइन्छन् । जलजला क्षेत्र डाँफे, मुनाल, कालिजसहित सयौँ प्रकारका चराचुरुङ्गीहरूको बासस्थानको रूपमा पनि चिनिँदै आएको छ ।
सतुवा, पदमचाल, पाँचऔले, चिराइतो, सुनगाभा, सुगन्धवाल, सुनाखरी, समायो, चुत्रो, गरेली फूल, दालचिनी, तेजपात, बोजो, कचुर, पुदिना, टिमुर, सिल्टिमुर, धम्पे, सिङग्ली मिङग्ली, रुकन, ढुंगेफुल लगायतका जडीबुटी प्रशस्त पाइन्छ ।
सिस्ने पुथा, धवलागिरि, नीलगिरि, अन्नपूर्ण, माछापुच्छ्रेलगायत हिमशृङ्खलाको मनोरम दृश्य देख्न सकिन्छ । जलजला क्षेत्रको जमिनबाट लगातार रूपमा रसाइरहने पानीको कारण त्यहाँको भू–भाग सिमसारमय छ । त्यसैले लुङ्ग्री, माडी र धाङसी खोलाबाट बग्ने पानी राप्ती नदीको उद्गम स्थल भनेर जलजलालाई मानिन्छ ।