महिलाले चलाएको संखुवासभा चैनपुर लामिचौरको बिद्यालय उदाहरण बन्दै

बालबिकास आधारभुत बिद्यालय हो यो । यो बिद्यालयको व्यवस्थापन समितिको अध्यक्ष नि महिला हुनुहुन्छ । लक्ष्मीमायाँ अधिकारी । र पनि हुन सक्छ यो बिद्यालय बनाउन र श्रमदान गर्न पनि महिलाहरुकै तछाड मछाड देखिन्छ ।

संखुवासभाका स्थानीय बासिन्दा आफ्नो बिद्यालय आफै बनाउने अभियानमा जुटेका छन् । अन्यत्र बिद्यालय बनाउन दाताको मुख ताक्ने प्रबृद्धि हावी हुदै गर्दा संखुवासभाको चैनपुर लामिचौर भ्यागुते ढुंगाका स्थानीयवासिन्दा भने दाताको मुख ताक्ने प्रवृतिलाई निरुत्साहित गर्दे आफ्नो बिद्यालय आफै बनाउन श्रमदानमा जुटेका हुन् । अति बिपन्न समुदायका बालबालिका अध्ययन गर्ने यो बालबिकाश आधारभुत बिद्यालय लामिचौरमा अधिकांश दलित समूदायका बालबालिका अध्ययनरत छन् ।

दुर्गममा रहेका कारण पनि यस बिद्यालयको भौतिक सुधारकालागि कसैको ध्यान पुग्न नसकेको बिद्यालयका प्रधानाध्यापक सुरेन्द्र तामाङ बताउनुहुन्छ । गाउँलेहरुलाई बिद्यालयको भिरालो जमिन समस्याउन र भिरका ढुंगा निकालेर सम्म बनाउन भ्याई नभ्याई छ । आफ्ना छोराछोरीलाई गाउँकै बिद्यालयमा पढाउने सपना बोकेका गाउँलेहरु बिहानै कुटो, कोदालो,झ्याम्पल लिएर श्रमदान गर्न व्यस्त देखिन्छन् । दलित समूदायको आर्थिक अवस्था अत्यन्त दयनीय भएका कारण बिद्यालयलाई चन्दालगायतको अािर्थक सहयोग गर्न नसक्ने भएका कारण उनीहरु आफै बिद्यालय बनाउन लागेका हुन् ।

बिद्यालयको आर्थिक अवस्थापनि दयनिय भएको प्रधानाध्यापक तामाङको भनाई छ । बिद्यालयको ग्राउन सम्याउन पुरुष भन्दा बढी महिलाको सहभागिता छ । बिद्यालय व्यवस्थापन समितिकी अध्यक्ष लक्ष्मीमायाँ अधिकारीले बिद्यालयमा सक्दो श्रमदान गरी नमुना बिद्यालय बनाउने अठोट रहेको बताउनुहुन्छ । हामी अहिले पसीना बगाउछौ, यसको फल गाउँलेहरुले र हाम्रा बालबालिकाले नै प्राप्त गर्ने हो । त्यसैले श्रमदान गर्न कसैले कञ्जुस्याई नगरेको उहाँको भनाई छ । त्यसो त श्रमदान गर्न गाउँलेहरु उत्साहित मात्र छैनन, शिक्षाप्रति निकै जागरुक पनि हुन थालेकाछन् ।

बिद्यालय बनाउने गाउँलेहरुको हुटहुटी देखेर बिद्यालय निर्माणकालागि अहिले देशबिदेशबाट सहयोगसमेत आउन थालेको छ । अत्यन्त बिपन्न समुदायका बालबालिका पढ्ने भएका कारण पनि बिदेशबाट समेत यो बिद्यालयलाई सहयोग आउन थालेको प्रधानाध्यापक तामाङले बताउनुभयो । बिद्यालयको भौतिक, व्यवस्थापकीय क्षेत्रमा सुधार मात्र हैन, गुणस्तरी शिक्षण शिकाईमासमेत बिद्यालय अब्बल बन्दै गएको छ । बिद्यालर्थीको सरसफाई, कपाल काट्ने, नङ काट्ने लगायतका शिकाई पनि बिद्यालयमै गरीदै आएको छ ।

पछिल्लो समयमा बिद्यालयमै दिवा खाजाको व्यवस्थाले यो दलित बस्तीका बालबालिकाको बिद्यालयप्रतिको आकर्षण झनै बढ्दै गएको छ ।